Muharrerul-vedžiz

Ibn Atijjev tefsir El-Muharrerul-Vedžiz fi Tefsiril-Kitabil-Aziz ubraja se u tradicionalne tefsire, a mnogi stručnjaci za tefsir smatraju ga jednim od najboljih komentara Kur'ana uopće. Neki čak kažu da je najvrjedniji, uzimajući u obzir sve vrste tefsira. Tako npr. Ibn Džuzijj, španski alim iz Granade, za njega kaže: "Tefsir Ibn Atijje ljepši je i ispravniji od svih drugih tefsira. On je uzeo tefsirsku građu do tada napisanu i pročistio je i skratio, čineći to lijepim stilom, razumno i pazeći na sunnet."

Među onima koji su se pohvalno izrazili o njegovom tefsiru jeste i šejhul-islam Ibn Tejmijje, koji je, poredeći njegov i Zamahšerijev tefsir, između ostalog, rekao:

„Ibn Atijjev tefsir bolji je i vjerodostojniji u prenošenju tradicije i istraživačkom radu od Zamahšerijevog tefsira. Njegov tefsir manje je podložan novotarijama, iako ih i u njemu donekle ima. On je puno bolji od Zamahšerijevog tefsira, a možda je najmeritorniji od svih tefsira.“

Poredeći ta dva tefsira, Ebu Hajjan kaže:

„Tefsir Ibn Atijje kompletniji je i prečišćeniji, a Zamahšerijev tefsir je sažetiji i teži za razumijevanje.“

Dr. Zehebi za njegov tefsir kaže:

„Ibn Atijje je uistinu dobro uradio svoj tefsir i unio neke korisne novine, tako da se pročuo nadaleko. Taj tefsir je najbolji dokaz da je njegov autor prvak u disciplinama arapskog jezika, kao i u ostalim naučnim disciplinama. Ipak, i pored toga što je toliko poznato, to djelo do danas je ostalo u rukopisu…“

Zaista je interesantno da taj tefsir toliko dugo nije štampan, iako je tako poznat i iako su se njime mnogi koristili i koriste. Ipak, ovoj informaciji dr. Zehebija treba dopuna, jer je otprilike godinu i po dana nakon pisanja njegovog djela o tefsiru i mufessirima tefsir Ibn Atijje ugledao svjetlo dana – štampan je u Dohi. Naime, u decembru 1977. godine, donacijom emira Katara, taj tefsir je objavljen u vrlo lijepom i kvalitetnom izdanju, u petnaest tomova. Pored toga, Ministarstvo vakufa u Maroku štampalo je vlastito izdanje toga tefsira u šesnaest tomova. Posao u vezi s njegovim izdavanjem trajao je više godina, a posljednji tom izašao je iz štampe 1412. hidžretske godine, odnosno 1991/92. godine po gregorijanskom kalendaru.

Endelusijeva metodologija tumačenja Kur'ana

Endelusijev tefsir obiman je i spada među najduže tefsire. U samom uvodu u tefsir Ibn Atijje naglašava da ga je pisao dugi niz godina. I pored toga, ostao je dosljedan metodologiji rada koju je zacrtao još na samom početku rada na komentaru Kur'ana.

Prije nego što je počeo komentarisati Kur’an, napisao je uvod u kojem objašnjava šta ga je navelo da započne taj rad, šta je postavio sebi za cilj i na koji način namjerava doći do cilja. Nakon toga, piše nekoliko poglavlja iz kur’anskih i tefsirskih znanosti za koje smatra da ih je potrebno poznavati prije nego što se pristupi čitanju tefsira, te ističe da su i prethodni mufessiri uglavnom obrađivali te teme kao uvod u svoje tefsire.

Zaista je interesantno da taj tefsir toliko dugo nije štampan, iako je tako poznat i iako su se njime mnogi koristili i koriste. Ipak, ovoj informaciji dr. Zehebija treba dopuna, jer je otprilike godinu i po dana nakon pisanja njegovog djela o tefsiru i mufessirima tefsir Ibn Atijje ugledao svjetlo dana – štampan je u Dohi. Naime, u decembru 1977. godine, donacijom emira Katara, taj tefsir je objavljen u vrlo lijepom i kvalitetnom izdanju, u petnaest tomova. Pored toga, Ministarstvo vakufa u Maroku štampalo je vlastito izdanje toga tefsira u šesnaest tomova. Posao u vezi s njegovim izdavanjem trajao je više godina, a posljednji tom izašao je iz štampe 1412. hidžretske godine, odnosno 1991/92. godine po gregorijanskom kalendaru.